Koszulki liderów, punkty, symbole i nagrody. Wszystko, co trzeba wiedzieć o klasyfikacjach w Tour de France 2016. Proste wyjaśnienie nie zawsze prostych zasad. Voila.
Klasyfikacja generalna – żółta koszulka
?Żółta koszulka lidera? stała się synonimem, oznaczającym kogoś najlepszego, nie tylko w kolarstwie. Oficjalnie lider Tour de France jeździ w takim stroju od 1919r, czyli pierwszej ?Wielkiej Pętli? rozgrywanej po Pierwszej Wojnie Światowej.
To najprostszy ze wszystkich rankingów, liderem wyścigu jest ten zawodnik, który ma najkrótszy, łączny czas jazdy.
Tyle tylko, że poza odcinkami jazdy indywidualnej (lub nieobecnej w tym roku drużynowej) na czas, na metach etapów są dodatkowe bonifikaty czasowe: 10 sekund dla pierwszego, 6 dla drugiego i 4 sekundy dla trzeciego kolarza ?na kresce?.
Dzięki temu w pierwszej fazie wyścigu, gdy trasa nie wprowadza zasadniczej selekcji, szansę na objęcie prowadzenia w klasyfikacji generalnej mają zawodnicy zabierający się w ucieczki lub sprinterzy. Po etapach jazdy na czas oraz górskich różnice zaczynają być nie sekundowe a minutowe, ale walczący o końcowy sukces kolarze nadal mogą próbować zwiększać przewagę dzięki bonifikatom.
W Tour de Fracne 2016 sponsorem żółtej koszulki jest bank, LCL S.A. Zwycięzca klasyfikacji generalnej wygrywa ?500 000. Każdy dzień na prowadzeniu to bonus w wysokości ?500.
Klasyfikacja punktowa – zielona koszulka
Nazywana ?klasyfikacją sprinterską?, ale w ostatnich latach niekoniecznie wygrywa ją zawodnik będący najlepszym sprinterem w peletonie Tour de France. Na kolejnych etapach kolarze zbierają punkty za miejsca na mecie oraz na lotnych premiach. Ten, kto ma ich najwięcej, wygrywa zieloną koszulkę.
Realnie rzecz ujmując, to druga, najważniejsza klasyfikacja w Tour de France. Aby położyć nacisk na ?sprinterski? aspekt walki o zieloną koszulkę a nie tylko na regularność, organizatorzy przyznają więcej punktów na etapach płaskich a mniej na górskich.
Punktuje zawsze pierwszych 15 kolarzy na mecie. Etapy podzielone są na kilka kategorii, którym odpowiada zestaw punktów:
- Etapy płaskie: 50-30-20-18-16-14-12-10-8-7-6-5-4-3-2 punkty za miejsca 1-15
- Etapy pagórkowate: 30-25-22-19-17-15-13-11-9-7-6- 5-4-3-2
- Etapy górskie: 20-17-15-13-11- 10-9-8-7-6-5-4-3-2-1
- Czasówki: 20-17-15-13-11- 10-9-8-7-6-5-4-3-2-1
Do tego na każdym etapie poza czasówką znajdują się premie lotne, na których zawodnicy również ścigają się o punkty. Pierwsza piętnastka na każdej lotnej premii zdobywa tyle samo punktów co na mecie górskiego etapu: 20-17-15-13-11-10-9-8-7-6-5-4-3-2-1.
Zieloną koszulkę sponsoruje Skoda, do wygrania jest ?25,000, każdy dzień na prowadzeniu tej klasyfikacji to ?300.
Klasyfikacja górska – koszulka w grochy
Charakterystyczny wzór, nazywany przez Anglosasów ?polka dot? powstał w latach ?70 XXw i pochodzi od kolorystyki producenta czekolady, który wówczas sponsorował klasyfikację dla najlepszego „górala”.
Niegdyś była to druga, najbardziej prestiżowa koszulka w Tour de France, teraz większą uwagę przykuwa rywalizacja sprinterów.
Dwa lata temu najlepszym góralem ?Wielkiej Pętli? został Rafał Majka dzięki wygranej na dwóch ciężkich etapach w Alpach i Pirenejach. Rok temu, mimochodem najwięcej punktów uzbierał zwycięzca klasyfikacji generalnej, Chris Froome. Teoretycznie powinna być ona przyznawana zawodnikowi, który dobrze jeździ w górach a przy tym znajduje tyle energii, by regularnie zabierać się w ucieczki i zbierać punkty na kolejnych podjazdach. W praktyce bywa z tym różnie.
Aby uatrakcyjnić rywalizację, wyeksponować sponsorów i wprowadzić dodatkowe ożywienie na trasie, kolejne podjazdy są punktowane na różne sposoby. Zależy to od ich długości, przewyższenia i umiejscowienia na trasie.
Są cztery kategorii premii górskich: 4. 2. 3. 1. oraz ?HC?, czyli ?poza kategorią?.
Za zajęcie kolejnych miejsc na premiach kolarze dostają odpowiednio:
- 4. kat: 1 punkt
- 3. kat: 2-1 punkty
- 2. kat: 5-3-2-1
- 1. kat: 10-8-6-4-2-1
- kat HC: 25-20-16-14-12-108-6-4-2
Co ważne, jeśli etap kończy się podjazdem, to wtedy premia punktowana jest podwójnie (etapy 9, 12, 17 i 19)
Sponsorem koszulki w grochy jest Carrefour, do wygrania, tak jak w przypadku klasyfikacji punktowej ?25,000, każdy dzień na prowadzeniu tej klasyfikacji to ?300.
Klasyfikacja młodzieżowa – biała koszulka
To odpowiednik klasyfikacji generalnej dla zawodników urodzonych przed 1. stycznia 1991r, czyli ?U-25?. W tym wieku kolarze nie zawsze są jeszcze w stanie rywalizować o najwyższe lokaty, dlatego też tych, którzy dobrze rokują na przyszłość wyróżnia się właśnie białą koszulką. Jej sponsorem jest sieć salonów optycznych Krys, do wygrania jest ?20,000 i ?300 za każdy dzień na prowadzeniu.
Klasyfikacja drużynowa – żółty numer startowy
Klasyfikacja zespołowa liczona jest nieco inaczej niż pozostałe klasyfikacje. Opiera się ona o najkrótszy czas jazdy trzech najlepszych zawodników danej drużyny, ale – uwaga – nie w klasyfikacji generalnej, ale na każdym z etapów.
Dlatego też, teoretycznie, wygrać ją może ekipa, która nie ma swojego przedstawiciela w ?top 10? generalki, tylko np. na zmianę wysyła po kilku swoich kolarzy do zakończonych sukcesem ucieczek i w ten sposób zdobywa przewagę nad konkurencyjnymi zespołami.
Ważne jest więc, by team miał nie tylko mocnych ?górali? czy ?czasowców?, ale też wytrzymałych i odważnych zawodników, którzy szukają szans na etapowy triumf także w terenie pagórkowatym, płaskim czy też podczas etapów, gdzie peleton daje możliwość wykazania się tracąycm czas w klasyfikacji generalnej. By wygrać ?drużynówkę? potrzebny jest dobry zmysł taktyczny, uwaga i doświadczenie dyrektora sportowego.
Ekipa prowadząca w klasyfikacji zespołowej jest wyróżniona żółtymi numerami startowymi, w Paryżu staje na podium i wygrywa ?50 000 (i ?2 800 za każdy dzień na czele tabeli) ufundowane przez producenta nasion zbożowych, firmę RAGT.
Klasyfikacja ?walecznego? – czerwony numer startowy
To najmniej wymierna nagroda, przyznawana poniekąd za ?wrażenie artystyczne? a w praktyce za wolę walki, agresywną jazdę w ucieczkach, wprowadzenie do peletonu ducha pozytywnej rywalizacji. Najczęściej zdobywa ją zawodnik, który zostawia sporo zdrowia jadąc wiele kilometrów przed peletonem, nawet, jeśli w końcówce zostanie doścignięty przez grupę.
Codziennie nagrodę dla najbardziej walecznego zawodnika przyznaje Jury, w tym sezonie nowością jest, że jednym z głosów Jury będzie? głos ?mediów społecznościowych?, czyli kibiców.
Njabradziej waleczny zawodnik poprzedniego dnia jedzie z czerwonym numerem startowym a w kieszeni wiezie ?2 000 ufundowane przez firmę Antargaz. Najwaleczniejszy kolarz całego wyścigu staje na podium w Paryżu i wygrywa ? 20 000.
Zdjęcie okładkowe: filip bossuyt, wikimedia commons, CC BY 2.0